Πεδίο εφαρμογής: Νομός Αττικής
Πιλοτική εφαρμογή: Σεπτέμβριος 2021- Σεπτέμβριος 2022
Τον Οκτώβριο 2020 ψηφίστηκε ο νέος πτωχευτικός νόμος με την ονομασία – πρόκληση «Κώδικας διευθέτησης οφειλών και παροχής δεύτερης ευκαιρίας». Πρόκειται για ένα νόμο που δίνει τη χαριστική βολή στο θεσμικό πλαίσιο προστασίας της κατοικίας που από το 2014 ως σήμερα δέχεται διαδοχικά πλήγματα συρρίκνωσης των δυνατοτήτων των υπερχρεωμένων πολιτών να προστατεύσουν την κατοικία τους.
Ο νόμος αυτός με απόλυτη προτεραιότητα την διασφάλιση των απαιτήσεων και των συμφερόντων των τραπεζών και των εταιριών (Fund) που έχουν αγοράσει μαζικά δάνεια, επιβάλει την ρευστοποίηση του συνόλου της περιουσίας του οφειλέτη συμπεριλαμβανόμενης της πρώτης κατοικίας , ακόμα και των κινητών περιουσιακών στοιχείων εκτός από αυτά που κρίνονται αναγκαία για την επιβίωση του.
Η μόνη δυνατότητα εξωδικαστικής ρύθμισης που δίνεται με την διαμεσολάβηση συνδίκου που διατυπώνει πρόταση ρύθμισης είναι στην απόλυτη κρίση των τραπεζών αν θα γίνει δεκτή.
Πρόκειται για έναν νόμο που αποδέχεται πλέον ωμά ότι οι υπερχρεωμένοι στερούνται κάθε δικαιώματος, όχι μόνο του βασικού δικαιώματος στην στέγη αλλά και επιμέρους δικαιωμάτων που σχετίζονται με την αξιοπρεπή διαβίωση. Σταχυολογούμε μερικές μόνο από τα άθλιες διατάξεις του:
Το πλαφόν οφειλής για να απαιτήσει η τράπεζα μονομερώς την πτώχευση είναι 30000 ευρώ. Η εκδίκαση της αίτησης πτώχευσης μπορεί να γίνεται χωρίς την παρουσία του οφειλέτη. Κατά την πτωχευτική διαδικασία σφραγίζεται από την πρώτη ημέρα η προς εκποίηση περιουσία. Ειδικά για την πρώτη κατοικία δίνεται προθεσμία 6 μηνών να παραδοθεί.
Η προτεινόμενη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης είναι φανερό ότι επιδιώκει μια ευνοϊκότερη και πιο γρήγορη για τις τράπεζες διαδικασία είσπραξης και με δεδομένα τα κοινά χαρακτηριστικά της με την υφιστάμενη πλατφόρμα και τα μηδαμινά αποτελέσματα ( 63000 εκκινήσεις, 7300 ολοκληρωμένες προτάσεις, 2200 τελικές ρυθμίσεις!) μπορούμε να προβλέψουμε μια νέα αποτυχία.
Τέλος στα λίγα τελευταία άρθρα περιγράφεται η διαδικασία , με την οποία ο οφειλέτης αφού χάσει το σπίτι του μπορεί να παραμείνει (υπό συγκεκριμένες εισοδηματικές προϋποθέσεις, ως ενοικιαστής σε αυτό με ενοίκιο χαμηλότερο από αυτό της αγοράς) επιδιώκοντας να αμβλύνει το πολιτικό κόστος και τις όποιες κοινωνικές αντιδράσεις από τις επερχόμενες εξώσεις. Επιδιώκει να λειτουργήσει πυροσβεστικά βασιζόμενο πάνω στον φόβο της αστεγίας, και την ενοχή και την ντροπή που καλλιεργείται συστηματικά εδώ και χρόνια στους δανειολήπτες αλλά στην πραγματικότητα ολοκληρώνει την διαδικασία υφαρπαγής .
Ο νέος νόμος αποδεικνύει για μια ακόμα φορά την κυριαρχία του τραπεζικού lobby στο πολιτικό σύστημα και στο σύνολο των αστικών κομμάτων. Ήδη χιλιάδες πλειστηριασμοί είναι αναρτημένοι και πολλοί από αυτούς ήδη εκτελούνται. Ήδη είδαμε να εκτελούνται και οι πρώτες εξώσεις.
Σε αυτές τις συνθήκες είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε τις πραγματικές επιπτώσεις της νέας νομοθεσίας στις ζωές των ανθρώπων αλλά και στην εξέλιξη του στεγαστικού ζητήματος και τη διαχείριση του χώρου γενικότερα. Για το σκοπό αυτό χρειαζόμαστε ακριβή δεδομένα που από την καταγραφή που κάνουμε όσο πιο συστηματικά μπορούμε τα τελευταία χρόνια ξέρουμε ότι θα απαντήσουν στους συστημικούς ισχυρισμούς κυβερνώντων και τραπεζών. Χρειαζόμαστε δεδομένα που θα ενισχύσουν τα επιχειρήματα και την δυναμική του κινήματος κατά των πλειστηριασμών και των εξώσεων που ήδη αναπτύσσεται σημαντικά επιτυγχάνοντας νίκες αλλά και καταφέρνοντας να φέρει στην κεντρική πολιτική ατζέντα το θέμα των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
Η μεθοδολογία που χρησιμοποιήσαμε σε αυτή την καταγραφή περιλαμβάνει τα παρακάτω βήματα:
- Ιστορική αναδρομή στην υπερχρέωση και την εξέλιξη του νομοθετικού πλαισίου από την κρίση του 2008 ως σήμερα.
- Καταγραφή των αναγγελλόμενων πλειστηριασμών από το δελτίο δικαστικών δημοσιεύσεων και την πλατφόρμα e-auctions
- Χαρτογραφική αποτύπωση των ακινήτων προς πλειστηριασμό, και δημιουργία διαδραστικού χάρτη.
- Διαγράμματα: είδους ακινήτου, αξίας ακινήτου, ύψους οφειλής
- Καταγραφή όλων των παραπάνω στοιχείων για τους ολοκληρωμένους πλειστηριασμούς
- Καταγραφή των επισπευδόντων και των αγοραστών
- Συνεντεύξεις με πληττόμενους και παραγωγή video για την καλύτερη επικοινωνία του προβλήματος με το κοινωνικό σύνολο
- Καταγραφή συμπερασμάτων
Για την ολοκλήρωση του παραπάνω έργου που γίνεται με την ενεργή συμμετοχή των μελών της Ενωτικής πρωτοβουλίας κατά των πλειστηριασμών συνεργάζονται:
Στην καταγραφή και πρωτογενή έρευνα : Ενωτική πρωτοβουλία κατά των πλειστηριασμών Τονια Κατερίνη αρχιτ. Μηχ Θανάσης Αλεξάνδρου οικονομολόγος
Μεθοδολογία θεωρητική τεκμηρίωση συμπεράσματα
Νικος Κουραχάνης Επίκουρος καθ Παντείου με ερευνητικό έργο σε θέματα στέγης
Νικος Βραντσης : Κοινωνιολόγος – Ερευνητης σε θέματα στέγης
Τονια Κατερίνη : Αρχιτέκτων μηχ μέλος της ερευνητικής ομάδας της European Coalition for the right to housing and city
Βιντεο: Γιάννης Ζινδριλής
Υποστήριξη πληροφορικών συστημάτων: κολεκτιβα Sociallity
Συμπληρωματικό υλικό βλ επισυναπτόμενα